Negatieve controle
Jij wilt voor anderen bepalen hoe zij eruitzien en wat zij denken voelen en doen. Of je laat anderen dat voor jou bepalen.
Codependency vormt de laag onder je verslaving of obsessie. Vaak negeer jij je eigen behoeften en stem je je af op de behoeften van anderen. Jouw gevoel van eigenwaarde is laag en je hebt moeite met het bewaken van je grenzen. Zo verlies je jezelf in anderen en dat put je uit.
Hen helpen kan je hele leven beheersen, er is altijd een noodsituatie, altijd een brandje te blussen en als er even niets is, ben je wel in je hoofd aan het anticiperen op een mogelijk volgend probleem. Je eigen emoties en behoeften onderdruk je. Na verloop van tijd doe je dit vaak met behulp van verslavende middelen of via obsessieve gedachten en handelingen.
Onvoldoende gesteund
Als je structureel codependent gedrag vertoont, ben je opgegroeid in een disfunctioneel gezin dat niet goed reageerde op de natuurlijke eigenschappen van jou als kind. Dat kan zijn doordat er sprake was van verwaarlozing, mishandeling of misbruik, of van een verslaving van een familielid. Maar je kunt ook simpelweg te weinig liefde, warmte en koestering hebben ontvangen. Wat de oorzaak ook is, je bent onvoldoende ondersteund in je basisbehoeften, waardoor er voor jou niet genoeg ruimte was om jezelf te zijn. En als volwassene merkt je daar de gevolgen van.
Verdringing en ontkenning
Als kind was je niet in staat die realiteit te verwerken. Er werd niet in jouw behoeften voorzien, wat een enorme bedreiging voor je vormde: als kind ben je voor je overleving immers totaal afhankelijk van je ouders. Om jouw doodsangst niet onder ogen te hoeven zien, heb je de mechanismen van verdringing en ontkenning ingezet. Noodzakelijk om als kind emotioneel overeind te blijven, maar als volwassener draag je deze strategieën nog steeds bij je, terwijl ze je nu niet meer dienen.
Reactie vanuit je kindbewustzijn
Elke situatie in jouw volwassen leven die een parallel vertoont met een bedreigende situatie uit je jeugd, vormt voor jou een trigger voor een veranderd bewustzijn. Als volwassen persoon reageer je, zonder je dat te realiseren, opeens vanuit het je kindbewustzijn.
Overvallen door intense gevoelens
Je bent weer even het kind dat je toen was en voelt je intens bang, verdrietig, schuldig of schaamtevol. En dat alles schijnbaar uit het niets. Je wordt erdoor overvallen en reageert op een manier die niet past bij wat er is in het hier en nu.
De relatie met jezelf
Pia Mellody, pionier op het gebied van codependency, merkte op dat de overlevingmechanismen van een kind ook in het volwassen leven de kop opsteken. Zij vormen de primaire symptomen van codependency en beïnvloeden de relatie met jezelf.
| Natuurlijke eigenschap van het kind | Overlevingsmechanisme bij misbruik of verwaarlozing | Symptoom in de codependente volwassene |
|---|---|---|
| Waardevol | Je ‘minder dan’ voelen of Je ‘meer dan’ voelen | Moeite om een gezond gevoel van eigenwaarde te ontwikkelen. |
| Kwetsbaar | Te kwetsbaar of Onkwetsbaar | Moeite met het aangeven en hanteren van gezonde grenzen. |
| Imperfect | Slecht en rebels of Goed en perfect | Moeite om je realiteit en imperfectie te bevatten. |
| Afhankelijk | Te afhankelijk of Anti-afhankelijk | Moeite om voor je eigen volwassen behoeften en wensen te zorgen. |
| Onvolwassen | Te onvolwassen of Te volwassen | Moeite om op een functionele en gepaste wijze uiting te geven aan jouw realiteit. |
De relatie met anderen
Uit de primaire symptomen van codependency vloeien de secundaire symptomen voort. Zij hebben juist hun weerslag op je relatie met anderen.
Obsessie en verslaving
Om de voor jou onverdraaglijke gevoelens niet onder ogen te hoeven komen, ontwikkel je vaak een obsessie of verslaving. Want hoe drukker je daarmee bezig bent, hoe minder jij je bewust bent van de gevoelens van schuld en schaamte die zich tijdens je jeugd in jou genesteld hebben.
Uiterlijk een succes
Dat kan lang goed gaan. Uiterlijk is je leven dan een succes. Niemand heeft enig idee van wat zich achter de schermen afspeelt bij jou, net zoals jij niet weet wat zich werkelijk in jou roert.
De weg naar herstel
Codependent ben je niet, je doet het. Het is aangeleerd gedrag en dit gedrag kun je dus ook weer afleren. Dat gaat niet vanzelf en het gaat ook niet snel. Je heling en het herstel vormen een levenslang proces waarbij je steeds weer een diepere laag mag aanboren.
Contact met je ware verlangens
Telkens als je codependent gedrag vertoont, zit er een ander verlangen onder. Daar contact mee maken en zelf zorg voor dragen, is zelfliefde in actie. Op dit pad van persoonlijke ontwikkeling loop ik graag een stuk met je mee, zodat je in een relatief korte tijd een aantal cruciale stappen zet en concrete verandering in je leven aanbrengt.
