Wat je Innerlijke Criticus zegt, is niet waar

Eerder vertelde ik dat je je Innerlijke Criticus kunt zien als een innerlijke, niet liefdevolle ouder die jou met kritiek bestookt om je te beschermen tegen de pijn en het gevaar van het onbekende. Veel mensen luisteren naar de Innerlijke Criticus omdat ze niet anders meer gewend zijn. Ze zijn gaan geloven wat deze stem zegt, en ze zijn gaan geloven dat het oké is dat er zo tegen ze gesproken wordt.

Maar stel je eens voor dat een echt iemand al deze dingen tegen je zou zeggen, wat zou je daar dan van vinden? Zou je het er dan ook mee eens zijn? Zou je akkoord gaan met de toon die tegen je aangeslagen wordt?

Soms helpt het om je voor te stellen dat iemand zo praat tegen een kind, je eigen kind of een ander kind van wie je veel houdt. Stel je voor dat iemand tegenover je kind staat en tegen hem of haar zegt: ‘Je bent waardeloos!’, of: ‘Je moet er altijd perfect uitzien!’, of: ‘Ook al ben je moe, je mag nu niet uitrusten!’. Is dat hoe je vindt dat er tegen een kind zou mogen worden gepraat? Is dat hoe je vindt dat de Innerlijke Criticus tegen jouw Innerlijke Kind mag praten?

De kans is groot dat je antwoord op deze vragen ‘nee’ is.

Dit betekent dat je de Innerlijke Criticus niet meer prominent aanwezig wilt laten zijn in jou. Je staat niet langer toe dat iemand zo met je omgaat en je zal de destructieve band tussen jullie dan ook verbreken. Helemaal weggaan zal de Innerlijke Criticus niet – en dat hoeft ook niet – maar hij dient wel zijn rechtmatige plek op de achtergrond in te nemen. Je wilt hem alleen nog maar af en toe nog wat horen mompelen in een hoekje.

Je wilt je innige relatie met de Innerlijke Criticus doorbreken, je wilt een bepaalde afstand creëren tussen jullie zodat je steeds helderder krijgt dat de Innerlijke Criticus niet is wie je bent. Je gaat je verweren. En dat is iets anders dan in discussie gaan…

Ga je in discussie, dan behandel je de Innerlijke Criticus als een gelijkwaardige partner met wie je tot een overeenkomst zou kunnen komen. Helaas is dat niet hoe de Innerlijke Criticus de zaak beziet. Zijn taak is jou beschermen met de middelen die hij kent: hard en gemeen zijn of op een doortrapte manier zacht en verleidelijk. Zo’n discussie win je niet, omdat het geen discussie is. Van zijn kant is het alleen maar intimidatie en manipulatie.

Hoe je je wel kunt verweren is: met rede, met kracht of met humor. Je wilt de Innerlijke Criticus heel duidelijk maken dat je hem niet langer gelooft, dat jullie niet evenveel te zeggen hebben en dat jij zelf de touwtjes stevig in handen hebt.

 “Hoi Innerlijke Criticus, ik hoor dat je er weer bent en ik begrijp dat je me wilt beschermen door zo tegen me te praten, maar dat is niet meer nodig. Ik kan voor mezelf zorgen, want ik ben volwassen. Ik weet wat ik wil en wat goed is voor me: [vul hier datgene in waartegen de Innerlijke Criticus zo tekeer gaat]. Dus dat ga ik ook doen voor mezelf.”

“Hé Innerlijke Criticus, nu is het mooi geweest. Wegwezen hier! Oprotten! NU!”

Je kunt de Innerlijke Criticus hierbij ook wegvegen of -duwen met je armen, je kunt je vuist ballen, of een ‘Ho stop’-gebaar maken. Doe ook dat krachtig; je mag je woede inzetten om jezelf te beschermen. Vind je dat lastig, denk dan weer even aan dat echte kind. Hoe zou je optreden als iemand zo gemeen bleef doen tegen dit kind.

“Oké, Innerlijke Criticus, heel even hoor: ‘Waardeloos’? Is dat wat je me noemt? Enig idee hoe dwaas dat klinkt? Nee?” En dan barst je in lachen uit.

De Innerlijke Criticus neemt zichzelf namelijk heel erg serieus, maar jij hoeft dat niet te doen. Realiseer je de absurditeit van de dingen die hij tegen zegt… en lach er vervolgens hartelijk om.

Op deze drie manieren dwing je de Innerlijke Criticus naar de achtergrond, waar hij hoort. Zo maak je op de voorgrond plek voor de Innerlijke Volwassene in jou, de liefdevolle ouder voor je Innerlijke Kind. Vanuit deze energie is het volgen van je eigen pad geen doodenge onderneming meer, maar een spannend avontuur. Met de nodig uitdagingen, dat wel, maar die zijn overkomelijk.

Soms ontmoet je onbegrip en afwijzing van anderen op je pad. En dan troost je je verdrietige Innerlijke Kind. Soms ook wil iemand je tegenhouden, of je een andere kant opsturen. En dan pak je je angstig twijfelende Kind bij de hand en gaat samen met haar resoluut door in de juiste richting. Soms gaat het allemaal veel langzamer dan je had verwacht. En dan leg je je boze en teleurgestelde Kind uit dat dat nu eenmaal is hoe de dingen soms gaan, maar dat dit niet betekent dat het niet gaat lukken.

Deze Innerlijke Ouder is krachtig en liefdevol, heeft visie en geduld, toont wijsheid, humor en moed. De Liefdevolle Volwassene is niet hard en streng, maar brengt je wel discipline bij, hij of zij eist niet dat je je doelen op wilskracht haalt, maar nodigt je uit je innerlijke motivatie aan te boren. Zo schep je ruimte om te verschijnen zoals je werkelijk bent in je relaties en in het leven.