Codependency

Steeds kijken naar de ander voordat je iets doet of zegt. Jezelf aanpassen, jezelf wegcijferen en anderen pleasen, de hele dag door. Moe word je ervan, maar het is je tweede natuur geworden om je eigen behoeften en verlangens te negeren en je af te stemmen op die van anderen. Vaak die van je partner, maar het kan ook gaan om een vriend of vriendin, of om een familielid. 

En heel opvallend: de mensen die je hiervoor uitkiest, gedragen zich onverantwoordelijk, zijn heel behoeftig, of juist zo afstandelijk dat jij de dingen wel voor ze moet regelen… denk je. Je ziet eigenlijk altijd wel een aanleiding om jezelf opzij te zetten en je te richten op de ander. Dat houdt je druk in de weer en zo ontbreekt het je structureel aan de tijd en energie om je met jezelf bezig te houden.

Als je in je jeugd geen gezond gevoel van eigenwaarde of functioneel grenzensysteem hebt kunnen ontwikkelen, heb je geen goed besef van waar jij eindigt en waar de ander begint. Ook ben je je niet bewust van de waarde die je hebt, los van wat anderen vinden van jou. Je voelt pas dat je van waarde bent wanneer anderen dit aan jou bevestigen.

Aangemoedigd door de maatschappelijke normen zoek je die bevestiging als vrouw misschien vaker in je relaties en als man misschien in je carrière, maar allebei komt op hetzelfde neer: je kijkt weg van jezelf en maakt iets of iemand buiten jezelf verantwoordelijk voor de vervulling van je emotionele behoeften.

Als kind was je volkomen waardevol, kwetsbaar, imperfect, afhankelijk en onvolwassen. Het was aan je opvoeders om je vanuit die staat te begeleiden naar de volwassenheid. Als er in je jeugd sprake is geweest van verwaarlozing, mishandeling of misbruik, of als je simpelweg te weinig liefde, warmte en koestering hebt ontvangen, heb je de transitie naar de volwassenheid waarschijnlijk niet goed kunnen maken. Je merkt dit in je relaties: codependency kleurt de manier waarop je omgaat met jezelf en met anderen.

Je hebt onvoldoende contact met wat zich in jou afspeelt en maakt hierdoor de ander tot je referentiepunt.

• Je voelt je vaak minder dan anderen en hebt de erkenning of goedkeuring van de mensen om je heen nodig om je goed te voelen over jezelf.
• Het lukt je niet om gezonde grenzen te hanteren: je laat anderen te dichtbij, houdt ze te veel op afstand, of je wisselt af tussen die twee.
• Je vindt het lastig om wat zich aandient in jou op waarde te schatten: wat jij voelt en denkt neem je vaak minder serieus dan wat anderen voelen en denken.
• Je zorgt niet goed voor de vervulling van je behoeften en wensen: als je al weet wat je wilt, communiceer je dit vaak niet.
• Bij het overbrengen van je innerlijke ervaringen neig je naar een van twee uitersten: met veel drama uiten wat je voelt óf je emoties niet of nauwelijks uiten.

Vanuit de verstoorde relatie met jezelf ga je de interactie aan met anderen en je komt hierbij vaak niet tot gelijkwaardige en liefdevolle relaties. Via negatieve controle wil je bepalen wat de ander denkt, voelt en doet. Dit bepaalt immers voor een groot deel hoe jij je voelt over jezelf.

Je koestert wrok omdat je vindt dat mensen niet genoeg rekening met je houden. Wat je echter niet ziet, is dat dit zelf in de hand werkt doordat je je grenzen niet duidelijk aangeeft. Vanuit een door angst gedreven perfectionisme durf je jezelf niet volledig te laten zien aan anderen. Ware intimiteit komt zo niet tot stand.

Je kunt op deze manier verstrikt raken in verslavende en destructieve relatiepatronen, waarmee je de pijnlijke werkelijkheid van het geen contact hebben met jezelf uit de weg gaat.

De heling van de relatie met jezelf ligt in het leren eren van jouw innerlijke waarheid. Wanneer je je gevoelens en gedachten serieus neemt, zul je je grenzen steeds beter aangeven. Je voelt immers precies waar ze liggen en wilt hier vanuit respect voor jezelf naar handelen. Ook je behoeften en wensen geef je vanuit dit zelfrespect de aandacht die ze nodig hebben.

Als je op deze manier voor jezelf opkomt en voor jezelf zorgt, zul je je gelijkwaardig gaan voelen aan anderen. Je geeft jezelf met iedere actie heel duidelijk de boodschap: ‘Ik ben waardevol’. Destructieve relatiepatronen heb je niet meer nodig, omdat je in verbinding staat met jezelf. En vanuit die stevige basis ga je met liefde en kracht de verbinding met anderen aan.