Welke secundaire codependency-patronen herken jij?

De controle proberen te houden, verteerd worden door wrok- en wraakgevoelens, muurvast zitten in je perfectionisme… Het zijn allemaal voorbeelden van secundaire codependency-patronen die jouw relaties met anderen negatief beïnvloeden. Hoe maak je jouw verbinding met anderen weer waarachtig en gezond?

Eerder bespraken we al de primaire codependency-patronen die hun stempel drukken op jouw relatie met jezelf. Naast het werken hieraan, kun je je ook richten op het doorbreken van de secundaire codependency-kenmerken:

Je wilt de controle hebben over dingen die niet binnen jouw macht liggen, bijvoorbeeld: van jou mag je partner niet met bepaalde personen afspreken, of maar een bepaalde hoeveelheid alcohol drinken. En alhoewel je misschien best gelijk hebt dat dit gezonder zou zijn voor hem of haar, is het uiteindelijk niet aan jou om erover te beslissen. Omgekeerd kun je ook je partner laten bepalen wat jij doet – hoe je je kleedt, wat je zegt, hoe je je tijd besteedt – uit angst dat je anders verlaten wordt. En dat terwijl die dingen dan weer helemaal niet de zaak van je partner zijn.

Je groei zit in het bewust en met liefde aannemen van de verantwoordelijkheid voor jouw ervaringen in dit leven. Je maakt hierbij het onderscheid tussen wat van jou is en wat van de ander. Je oefent positieve controle uit over jouw gedrag, gevoelens en gedachten; daar ga je mee aan de slag. Hoe meer je deze persoonlijke macht omarmt, hoe verder je reist op je pad van heling. Alle andere zaken waar je uiteindelijk geen controle over hebt, van je partners kapsel tot natuurrampen, laat je voor wat ze zijn. Je geeft je hierbij over aan wat is.

Als je in een relatie te lang te veel geeft, dan leidt dat tot woede. Steeds weer laat je je grenzen overschrijden, maar omdat je bang bent de ander te verliezen, spreek je je onvrede niet uit. Je houdt je woede voor jezelf en binnenin groeit de wrok. Je voelt je het slachtoffer van je partner en bent in je hoofd bezig met hoe je het hem of haar betaald kan zetten.

Wat je hiermee uit de weg gaat is de woede en de rouw om het pijnlijke dat gebeurd is. Dat voelen is heel lastig en het kan dan ook verleidelijk zijn om snel over te gaan tot vergeving. Vergeven voelt liefdevol en goed en dat is wat je wilt ervaren in jezelf. Wie vergeeft kan bovendien vaak ook rekenen op de goedkeuring van anderen.

Te snel vergeven vormt echter een valkuil. Je stapt zo over je pijn heen, je kijkt weg van wat er zich in je afspeelt en je vergeving wordt hiermee een strategie om je pijn uit de weg te gaan. Pas als je je woede volledig durft toe te laten en hem vervolgens omzet in constructieve actie, zoals het aangeven en handhaven van je grenzen, zul je de ruimte kunnen creëren voor doorvoelde vergeving.

Goed genoeg is goed genoeg, maar dat vind jij lastig te zien. In plaats van de verbinding aan te gaan vanuit de kwetsbare positie van imperfectie, verschuil je je liever achter een masker van perfectie.  En dat leidt gegarandeerd tot frustratie, want perfectie bestaat niet.

Er zal altijd iets aan te merken zijn, er is altijd wel een verbeterpuntje te vinden, dit is de essentie van mens zijn. Je kunt de imperfectie in jezelf veroordelen en bestrijden, maar ook die in een ander. Beide komen voort uit schaamte, alleen projecteer je die in het tweede geval op de ander.

Het is belangrijk je te realiseren dat ook je imperfecties bij je horen. Als je ze verbergt, verberg je een deel van jezelf en doe je niet waar je hiervoor op aarde bent. Laat zien wie je bent, niet wie je denkt dat je moet zijn, en laat ook anderen zo leven. Je hoeft niets te verbeteren. Niet je uiterlijk, niet je innerlijk. Het enige wat je hoeft te doen is vrede krijgen met wie je bent.

Om niet onder ogen te hoeven komen wat er in jou speelt, zet je verslavend gedrag of verslavende middelen in. Het uit de weg gaan van de minder fijne kanten, in het leven en in jezelf, zorgt er uiteindelijk voor dat je de fijne kanten ook niet meer ten volle beleeft. Je vlakt af en ervaart niet meer, maar kijkt slechts toe hoe anderen leven.

Een zeer doeltreffende manier om je gevoelens uit de weg te gaan is ook het aangaan van een destructieve relatie. In zo’n relatie ben je nooit zeker van de liefde, erkenning en waardering van je partner. Soms krijg je wat je wilt en voel je je fantastisch, een volgende keer sta je volledig in de kou. En met deze kunstmatige ups en downs ben je zo druk, dat er geen tijd over is voor je ware gevoelens.

De oplossing ligt in het werkelijk ervaren wat zich in je afspeelt. Je kunt heel bang zijn geworden voor wat dat dan is en het kan zeker pijnlijk zijn om bepaalde dingen te voelen. Alleen: je gevoelens zijn waarschijnlijk lang niet zo beangstigend als jij je ze nu voorstelt. Je innerlijke werkelijkheid bevat een boodschap van liefde en je kunt de eventuele pijn dragen. 

Uit angst voor het oordeel van de ander kun je hele gedeeltes van jezelf verborgen houden in de omgang met anderen. De ware verbinding kun je verder blokkeren door het contact aan te gaan vanuit je gewonde Innerlijke Kind. Je wilt dan dat de ander voor je zorgt, er altijd en in volledige afstemming is voor jou. Hier is de verlatingsangst aan zet, die vaak een reactie vanuit bindingsangst in de ander oproept. De echte verbinding ontbreekt en het contact kan leeg en onecht aanvoelen. Je voelt je niet echt samen en je voelt je onvrij.

Ware intimiteit zorgt juist voor een vol en verbonden gevoel. Doordat jij en je partner opereren vanuit jullie ware zelf, treden jullie elkaar met open vizier tegemoet. Alles wat hierbij aan de oppervlakte komt, biedt je de kans tot groei en jullie zijn beiden bereid je hiervoor kwetsbaar op te stellen. Zo bewandelen jullie je levenspad: in vrijheid verbonden.