Van Pleaser naar Strijder

Als je gevoelens als kind niet, of niet voldoende erkend en gerespecteerd zijn vind je het als volwassene waarschijnlijk moeilijk om je grenzen te ervaren en aan te geven. ​​Je hebt door de emotionele verwaarlozing destijds niet de juiste feedback gekregen over wat er in jou omging en twijfelt daardoor ook nu aan wat je precies voelt en of dat wel legitiem is. 

Vaak vind je het lastig je gevoelens onder woorden te brengen en je hebt ook niet het gevoel dat je voor deze gevoelens mag opkomen door grenzen te stellen. ​​Liever stop je je gevoelens diep weg en doe je maar wat anderen willen. En zo kan het gebeuren dat anderen je grenzen steeds weer overschrijden en jij daar toch niets van zegt.

Van de woede die dat in je oproept, ben je je waarschijnlijk niet, of niet volledig, bewust. Hij gaat ondergronds en kan de kop opsteken als een plotselinge uitbarsting, voortdurend chagrijnig zijn, kritiek en vitten, of de ander negeren. Typisch voor relaties die gekenmerkt worden door codependency.

• In een discussie durf je je mening niet te geven, je zwakt die af, of je verandert hem snel door wat de ander zegt.
• Je leent makkelijk spullen en geld uit, ook aan mensen die daar eerder niet zorgvuldig mee omgingen of die je helemaal niet zo goed kent.
• Je laat je overhalen tot seksuele handelingen die jij niet per se nu of met deze persoon wilt, of waar je je überhaupt niet fijn bij voelt.
• Je voelt heel duidelijk aan wat er in anderen omgaat en speelt hier snel op in zonder rekening te houden met je eigen behoeften. Je verliest jezelf in intieme relaties en wilt het liefst versmelten met de ander, elke afstand voelt als te veel.

Zwakke of afwezig grenzen zorgen ervoor dat je jezelf niet meer goed kunt onderscheiden van de ander: waar houd jij op en begint de ander? Je kunt je verantwoordelijk gaan voelen voor de beleving van de ander: je voelt je schuldig als je iets doet wat de ander niet leuk vindt, of als de ander zich niet prettig voelt zonder dat er een verband is iets wat jij hebt gedaan.

Als je op deze manier de problemen van de ander op jouw schouders neemt, trek je alle verantwoordelijkheid naar je toe. Als het niet werkt tussen jullie, dan zie je dat als jouw schuld. Je vraagt je af of je niet meer had moeten doen, anders had moeten reageren, langer had moeten proberen. De behoeften van de ander zie je als je eigen behoeften en je verliest jezelf in de relatie.

Je zit in het patroon van de Pleaser, die iedereen tevreden wil houden. Je doet zo ontzettend je best om het anderen naar de zin te maken dat je jezelf helemaal vergeet. Door steeds op je allerliefst, allerverzorgendst en allerleukst te zijn, hoop je mensen aan je te binden en conflict te vermijden.

De Pleaser in jou is bang voor een hele hoop dingen: om de ander teleur te stellen, om afgewezen te worden, om niet aardig gevonden te worden, om de ander boos te maken, om in conflict te komen…  En dus zeg je ja, schik je in, ben je flexibel, bewaar je de lieve vrede, bedek je alles met de mantel der liefde en laat je jezelf ondertussen enorm in de kou staan.

Omdat je je gevoel van eigenwaarde haalt uit het zorgen voor anderen en het nodig zijn, sta je voor alles en iedereen klaar. Jij bent die vriendin bij wie je dag en nacht terecht kan voor een luisterend oor, die altijd klaar staat om een probleem op te lossen en die nooit nee zal zeggen op een verzoek.

Op zich is het een mooie eigenschap om er voor anderen te zijn, maar doe je het zonder ook voor jezelf te zorgen dan raak je op den duur uitgeput. Voor jezelf zorgen doe je onder andere met een gezond grenzensysteem, waarmee je de ruimte creëert om je eigen behoefte en wensen te vervullen.

​​Gezonde grenzen zijn intact en flexibel: ze zorgen ervoor dat je gewenste intimiteit toelaat en jezelf beschermt als dat nodig is. Je grenzen zijn er daarnaast ook voor de ander, want als je je eigen grenzen voelt en respecteert, kun je dat ook bij die van de ander.

Je externe grenzen houden anderen lijfelijk op gepaste afstand van jou en je bezittingen en evenzo houden deze externe grenzen jou op gepaste afstand van de ander. Wat precies gepast is, hangt af van de persoon en de situatie.

Je interne grenzen zorgen ervoor dat je zelf de verantwoordelijkheid neemt voor wat je denkt, doet en voelt. Je ziet bijvoorbeeld in dat een ander je niet boos of verdrietig kan ‘maken’. Ook neem je geen verantwoordelijkheid voor wat de ander denkt, doet of voelt. Je weet dat je je niet schuldig hoeft te voelen als een ander boos of verdrietig is, zelfs niet als dit getriggerd is door jouw gedrag.

Als je op deze manier trouw je grenzen bewaakt, dan verdwijnt de Pleaser in jou naar de achtergrond en treedt de Strijder naar voren.

De Strijder verdedigt en beschermt je en vecht voor je rechten. Vanuit de Strijder geef je niet op en blijf je je inzetten voor wat belangrijk is voor jou. Je bent daarbij ook bereid offers te brengen om je grenzen te bewaren. Zo hou je misschien niet iedereen te vriend, maar blijf je wel trouw aan jezelf.

De mensen die zich niet prettig voelen bij je grenzen laat je in liefde gaan. Zij krijgen de kans op zoek te gaan naar iemand die wel bij ze past. En ook voor jezelf schep je de ruimte precies die mensen te ontmoeten met wie je resoneert. Zo kun je zonder angst en helemaal als jezelf verschijnen in het contact.