Drama please!

In eerste instantie ben je druk bezig met het redden van je partner. Je weet hoe lastig hij het heeft gehad in zijn jeugd en hoe zeer dit nu doorwerkt in zijn leven en zijn relatie. Je hebt hier alle begrip voor, sterker nog: je hebt de oplossing! Zelfhulpboek na zelfhulpboek sleep je aan en je liefste wens is om samen in therapie te gaan. Je weet gewoon dat jullie hier samen uit kunnen komen als hij maar doet wat je zegt. 

Dan – na een tijdje of heel lang – dringt het tot je door dat je partner in het geheel niet van plan is iets te doen met alle wijsheid die je aandraagt. De boeken liggen ongelezen achter in de kast en voor die afspraak met de therapeut was het moment steeds niet daar volgens je partner.

Je voelt verontwaardiging opkomen. Alle moeite die je hebt gedaan, alle dingen die je hebt geaccepteerd en alle geduld die je hebt getoond worden niet beloond? Hij luistert niet eens naar wat je zegt, laat staan dat hij je adviezen opvolgt en hierdoor loopt jullie relatie spaak!

De Aanklager in jou wordt actief en je bestookt je partner met verwijten. Dat kan via steken onder water, maar ook via een frontale aanval of woedende monologen die je in gedachten tegen hem houdt.

Ten slotte begint het Slachtoffer in jou van zich te laten horen. Want hoe erg is het eigenlijk wel niet voor jou dat je al die moeite hebt gedaan en dat dit je uiteindelijke weer eens helemaal niets heeft opgeleverd.

​​Je doet nu je beklag over het gedrag van je partner, tegen hem of tegen anderen, of weer in gedachten tegen jezelf. Het was de zoveelste keer dat je het probeerde met iemand en het heeft ook allemaal geen zin meer. Wat jou betreft mag het hele fenomeen relaties de deur uit. Jij blijft wel alleen…

Redden, Aanklager, Slachtoffer: het zijn de rollen in de dramadriehoek. Je zou denken dat het met maar drie personages wel mee zal vallen qua dramatiek, maar niets is minder waar.

Doordat ook je partner steeds in een van deze rollen schiet, blijft er altijd iets om je druk over te maken. En dat is dan ook precies de bedoeling: al het drama houdt jullie aandacht gevangen, waardoor er geen ruimte overblijft om je ware pijn te zien.

Ben jij de Redder, dan is hij het Slachtoffer en Slachtoffers staan niet bekend om hun daadkracht of moed. Van alle groeimogelijkheden die je aanreikt, zal hij er dan ook geen een willen uitvoeren. ‘Dat lukt toch niet’, is de aanname.

Een Slachtoffer durft niet werkelijk iets te doen. Hij wil van A tot Z gered worden zonder zelf de verantwoordelijkheid te hoeven dragen voor de fouten die onherroepelijk ook gemaakt worden in zo’n proces.

Neem je als Redder dan inderdaad het heft volledig in handen, dan voelt je partner zich beknot, betutteld en verstikt en zal hij zich ontpoppen tot Aanklager. Je moet je niet met de dingen bemoeien, je moet hem met rust laten, nee weet je wat het is: je moet gewoon helemaal weg!

De rollen in de Dramadriehoek sluiten perfect aan bij het codependency-patroon van je ‘meer dan’ of ‘minder dan’ de ander voelen (iets wat ook uitgebreid aan bod komt tijdens de online Soul Training). Alle rollen in de dramadriehoek zijn namelijk gebaseerd op ongelijkwaardigheid:

Als Redder help en steun je je partner, maar je doet dit niet om hem in zijn kracht te zetten. In plaats daarvan haal je je energie uit het nodig zijn. Je plaatst jezelf zo boven je partner, die volgens jou niet in staat is om voor zichzelf te zorgen.

De Redder in jou is dominant, arrogant en insensitief, al kun je aan de oppervlakte nobel en afgestemd lijken. Wat je partner wil, zie je als inferieur of niet ter zake doend. Jij weet alles beter! Zo misken je het vermogen van je partner om zelf te handelen en houd je hem hulpeloos met je ongevraagde bemoeienissen.

Je winst is dat je groot en belangrijk lijkt, ook in je eigen ogen. Een mooie camouflage voor je gebrekkige gevoel van eigenwaarde. Je vindt je voldoening en de afhankelijkheid van de ander. ‘Zie je wel,’ denk je, ‘zonder mij was hij nergens.’

Je verlies is dat al jouw reddingsacties ten koste gaat van jezelf. Door te denken, voelen en handelen voor je partner, hoef je je niet bezig te houden met wat zich binnen in jou afspeelt. Dat gaat een tijd goed, totdat je je leeggegeven hebt.

Je voelt je machteloos staan in je relatie. Wat je ook probeert, het leidt altijd tot hetzelfde resultaat: mislukking. Dan kan je een gevoel bekruipen dat het geen zin heeft om nog iets te proberen. Je gaat in de passieve stand en wacht tot de verandering zich aandient.

Je leeft met het idee dat de omstandigheden je gevangen houden en dat je geen keuze hebt hierin. Je voelt je minderwaardig en zoekt iemand die jou kan redden uit al deze misère. Al weet je diep van binnen dat het aan jezelf is om verandering te creëren, je hebt niet meer het vertrouwen dat je dat ook echt kunt.

Je winst is dat je zelf geen verantwoordelijkheid hoeft te dragen, dat doet de ander in de Reddersrol wel voor jou. Ook krijg je heel veel aandacht dankzij je hulpeloze gedrag.

Je verlies is dat je door zelf niet te handelen afhankelijk blijft van anderen of van de omstandigheden. En dat kan uiteindelijk zelfs leiden tot werkelijk slachtofferschap.

Je richt je kritische blik volledig op je partner: haarscherp zie je al zijn tekortkomingen en je aarzelt niet hem hierop te wijzen. Je bent kritisch en agressief, niets is goed, alles is verkeerd en dat hij dat niet ziet is nog meer bewijs van zijn minderwaardigheid.

Verwijten, geërgerd gezucht, rollen met je ogen, gevit en gezeur, het zit allemaal in jouw arsenaal als Aanklager. Zo misken je de waarde van je partner en zet je jezelf stevig op een voetstuk.

Je winst is dat je je eigen imperfecties niet onder ogen hoeft te zien en je zo onkwetsbaar waant. Het is immers de schuld van je partner dat alles misloopt in jullie relatie.

Je verlies is dat je je hermetisch afsluit voor de ware verbinding, met de ander en met jezelf. Je staat alleen in je strijd om verbetering, die overigens door je partner moet worden uitgevoerd.

Een gezond gevoel van eigenwaarde betekent dat jij jezelf van binnenuit waardeert. Je hebt de erkenning of afhankelijkheid van anderen niet langer nodig om je ‘beter’ te voelen. In plaats daarvan omhels je jezelf, compleet met al je imperfecties en weet je heel zeker: ik ben precies even waardevol als welke andere persoon dan ook.

Je hoeft je partner niet meer te redden en je hoeft niet meer gered te worden. Je hebt je focus op jezelf. Je draagt trouw zorg voor je eigen behoeften en wensen. Je leeft in lijn met jezelf en in interactie met het leven. Over de dingen die buiten je invloedsfeer vallen probeer je niet langer de controle te krijgen en je laat je ook niet meer manipuleren door je partner.

Als je iets nodig hebt, vraag je erom en geef je je partner de ruimte om nee te zeggen. Als je partner jou iets vraagt en je wil nee zeggen, weet je dat je deze ruimte mag nemen. Als je je partner fouten ziet maken, laat je dat toe. Hoogstens vraag je of hij behoefte heeft aan hulp, maar ook hier laat je hem de ruimte om deze hulp niet aan te nemen.

De Heler ziet wat er scheelt. Ze kijkt niet weg, maar omvat haar eigen pijn met liefde, zodat de daaronder verborgen kwaliteiten weer tot bloei kunnen komen. Door haar bereidheid zichzelf te zien, kan ze ook een ander volledig zien en accepteren voor wie die is.

De Vader steunt je, richt je innerlijk op en geeft je de heerschappij over je leven. Zo weet je dat je het kan of dat je het kan leren en je neemt vanuit dit vertrouwen de verantwoordelijkheid voor je eigen leven.

De Vriend gaat in gelijkwaardigheid met de ander door het leven. Soms zal de een en soms de ander wat meer geven, maar uiteindelijk wordt er steeds weer evenwicht bereikt.