Je partner voorziet niet in je emotionele behoeften

Je bent echt helemaal gek op je partner en snakt naar emotionele nabijheid. Maar als je je emoties toont, dan kan hij daar niet zoveel mee. Het liefst besteedt hij er geen aandacht aan en houdt hij alles ontspannen en gezellig. Je probeert je erbij neer te leggen, niet te veel te vragen van hem… en toch leeft in jou ook dat verlangen om je emotioneel te verbinden.

Als je iets deelt of vraagt aan hem spreekt zijn reactie boekdelen: dit gaat te ver, dit kan je niet van me verlangen! Je gaat steeds meer twijfelen en vraagt je af: is mijn verlangen naar steun en begrip gezond, of is het codependent gedrag?

Om deze vraag te beantwoorden maak ik eerst even het onderscheid tussen je behoeften en je verlangens. De behoeften van de meeste mensen zijn vergelijkbaar met elkaar, het gaat om de dingen die je nodig hebt voor je overleving en gezondheid, zoals voedsel, onderdak, kleding medische zorg en emotionele en fysieke koestering. Als er niet aan je behoeften wordt voldaan is het leven bar en boos.

Je verlangens kunnen juist sterk verschillen van die van een ander: de een wil bijvoorbeeld trouwen en kinderen krijgen, de ander wil haar leven aan de wetenschap wijden. De vervulling van je verlangens is misschien niet strikt noodzakelijk voor je overleving, maar zorgt wel voor plezier en vervulling in het leven.

Je behoeften en verlangens zijn legitiem, maar dat wil niet zeggen dat ze ook altijd vervuld worden, of dat ze vervuld worden door je partner. En wat doe je dan? Er zijn grofweg twee mogelijkheden: codependent gedrag inzetten in de vorm van negatieve controle of gaan voor gezonde zelfzorg via positieve controle.

Negatieve controle betekent dat je je partner op subtiele of minder subtiele wijze iets probeert te laten doen, wat hij eigenlijk niet wil of kan doen voor je. Je wilt je emoties delen, maar je partner geeft aan dit niet te willen. Jij blijft dit vervolgens eindeloos vragen, speelt in op zijn schuldgevoel, pruilt, zeurt of dreigt.

Allemaal voorbeelden van negatieve controle: je probeert datgene wat buiten je macht ligt (in dit geval het gedrag en de houding van je partner) toch te veranderen. Je zegt als het ware tegen hem: jij mag niet zijn zoals je bent en je mag niet vinden wat je vindt, ik bepaal hoe jij met mijn emoties omgaat.

Je drijfveer hiervoor ligt er ironisch genoeg vaak in dat jij zelf niet goed weet om te gaan met bepaalde emoties in jezelf. Als je partner niet thuis geeft, voel jij je misschien afgewezen, of niet goed genoeg. Deze kindpijn wil je niet voelen en je gaat hem uit de weg door heel hard te vechten voor de aandacht van je partner. Een gevecht dat je lang kunt volhouden. Je focus ligt al die tijd buiten jezelf, waardoor je jezelf de kans ontneemt dieper te helen op dit stuk.

Het gevolg is dat je blijft hangen in een onbevredigende of zelfs ongezonde relatie: je weigert onder ogen te zien dat je binnen deze relatie niet kunt krijgen wat je wil of nodig hebt, omdat dit zou betekenen dat ook je ware pijn aan het licht zal komen.

Steeds weer ga je op de korte termijn je pijn uit de weg, maar op een gegeven sta je oog in oog met de lange termijn gevolgen van deze houding. Je komt met een schok tot het inzicht dat je al jarenlang hetzelfde rondje aan het lopen bent en zo geen stap vooruit komt. Dit is het moment van bewustwording en daarmee de eerste stap op weg naar het doorbreken van dit patroon.

Vanuit codependency wil je kost wat kost dat één specifiek persoon – meestal je huidige partner – jou de liefde, aandacht en waardering geeft die je nodig hebt. Je maakt je hiermee afhankelijk van die ander: het is nu helemaal aan hem of er in jouw behoeften wordt voorzien of niet.

Je behoeften en verlangens mag je uiteraard uitspreken, je mag ze voorleggen aan je partner en hem zo uitnodigen je te ondersteunen, maar: je kunt deze ondersteuning niet opeisen of afdwingen. Dit betekent dat je het oprecht aan je partner laat of hij ja of nee antwoordt op je verzoek, dat je zijn antwoord ontvangt, ook als dit betekent dat je niet van hem krijgt wat je nodig hebt of wat je zo graag wilt.

En wat doe je daar dan mee?

Je taak ligt er allereerst in om de focus terug te brengen naar jezelf, om je te richten op datgene waar je wel de controle over hebt: jouw reactie op wat er in je leven verschijnt. Het betekent dat je weer zelf zorg gaat dragen voor je behoeften en verlangens – ongeacht wat je partner hierin voor je kan doen.

Als je een bepaalde behoefte of een bepaald verlangen niet vervuld ziet in je relatie blijf je niet trekken aan je partner. In plaats daarvan kijk je wat zijn ‘nee’ met je doet. Je richt je op de pijn die dit in jou naar boven brengt: je doorvoelt je teleurstelling, je gevoel van afwijzing, je verdriet. Je zorgt goed voor je Innerlijke Kind door heel serieus te nemen wat dit kind voelt.

Vervolgens ga je na hoe je toch kunt voorzien in je behoefte of verlangen, nu je weet dat je partner niet de persoon is om bij aan te kloppen. Wie weet kun je voor emotionele steun terecht bij je beste vriendin en deel je met je partner weer andere dingen.

Tot slot stel je jezelf de diepere vraag in hoeverre je kunt aanvaarden dat je van je partner geen emotionele steun ontvangt. Natuurlijk: niemand is perfect en je partner kan niet in al je behoeften en verlangens voorzien, maar het is wel aan jou om te bepalen wat jouw basiswensen zijn voor je relatie.

En hier wordt het dan echt spannend, want wat als je tot de conclusie komt dat je relatie niet aan jouw basiswensen voldoet: zet je dan ook die volgende stap in het zorgen voor jezelf en laat je je partner los?